Hidrolik pompa mekanik enerjiyi hidrolik enerjiye dönüştüren bir devre elemanıdır.
Enerjiyi içten yanmalı motordan da alabilir veya elektrik motorundan da alabilir.
Hidrolik pompalarda basınç olmaz. Sadece akışkanın tersine göre direnç oluşturur.
Sıvıyı yer değiştirmeyle pompalamak için dişlilerin birbirine geçmesini kullanır.
Dişli pompa, hidrolik akışkan gücü uygulamalarında ve çok viskoz sıvıları pompalamada vb çeşitli uygulamalarda kullanılır.
Dişli pompanın iki tipi vardır: İki harici düz dişli kullanan harici dişli pompalar ve bir harici ve bir dahili düz dişli kullanan dahili dişli pompalar.
Dişli pompalar pozitif deplasman verir yani her devirde sabit miktarda sıvıyı pompalar.
Bazı dişli pompalar, hidrolik motor veya pompa olarak çalışacak şekilde tasarlanır.
Dişliler döndükçe pompanın emme tarafında dişler birbirinden ayrılarak boşluk oluşturur ve bu boşluk akışkan ile dolar. Sıvı, dişliler tarafından pompanın boşaltma tarafına taşınır; burada dişlilerin birbirine geçmesi sıvının yerini alır. Mekanik boşluklar 10 μm düzeyinde olup çok azdır. Dar boşluklar ve dönüş hızı, sıvının geriye doğru sızmasını önler.
Dişlilerin ve yuvaların sağlam yapısı, çok yüksek basınçlara ve çok viskoz sıvıları pompalamaya olanak tanır.
Hidrolik sistemlerde sıvıyı hareket ettirmek için kullanılan pozitif deplasmanlı bir pompa türüdür. Bu tip pompalar, silindirik bir rotor, eksantrik yerleşimli bir gövde ve rotor yuvalarına yerleştirilmiş hareketli paletlerden (kanatlardan) oluşur. Rotor döndükçe paletler merkezkaç kuvveti, yay veya hidrolik basınç yardımıyla dışa doğru açılır ve gövde iç yüzeyine temas eder. Bu sayede sıvı, girişten emilerek çıkış portuna taşınır.
Rotor, eksantrik yerleştirilmiş bir silindirin içinde dönerken paletler sürekli olarak dışa doğru açılır ve kapanır. Dönme sırasında paletlerin arasındaki hacim artar – bu bölgeye sıvı emilir. Daha sonra hacim azalır – bu sayede sıvı dışarı doğru basılır. Bu mekanizma sayesinde sabit ya da değişken debili akış sağlanabilir.
Genelde elektrik enerjisini hidrolik enerjiye çevirerek sıvıları (veya gazları) veya bazen çamur gibi bulamaçları, mekanik güçle hareket ettiren makinadır.
Sıvıyı hareket ettirmek için kullandıkları yönteme göre pompalar, "direkt kaldırma", "yer değiştirme" ve "yerçekimi" pompaları olarak üç gruba ayrılabilir.
Pompa genelde piston hareket veya dönme hareketiyle belirli bir enerji tüketerek sıvı taşıma işi yapar. Pompalar, kas gücü, elektrik, içten yanmalı motor veya rüzgar enerjisi de dahil olmak üzere birçok enerji kaynağıyla çalışır.
Asansörde yükü kaldırmak indirmek için kullanılan pompa motoruna destek verir.
Hidrolik pompalar genelde pompa motorlarının üzerinde veya yakınında montajlıdırlar. Hidrolik yağ bu pompadan geçer ve basınç oluşturur.
Bu basınç sayesinde asansör yukarı aşağı hareketi gerçekleşir. Bu pompalarda bir sorun varsa asansörde çalışmaz demektir. Pompadan alınamayan komut asansörün çalışması için gerekli yerlere komut vermez işlem başarısız olur. Hidrolik pompalarda genelde sıkışma olduğunda veya dişlileri zamanla kırıldığında, içindeki keçe tamir takımı zamanla sertleştiğinden dağıldığında pislik oluşturur ve pompanın çalışmasını engeller. Bu da pompanın arızalanmasına neden olur.